Najnowsza historia Polski - Lepiej rozmawiać - niż bić się na ulicach. Dialog w praktyce.
Wykład skierowany do młodzieży i uczniów dzierżoniowskich szkół, odbył się 13 grudnia 2023r. w Muzeum Miejskim Dzierżoniowa.
Prelegntem był Piotr Majchrzak, zastępca przewodniczącego Regionu Dolny Śląsk
NSZZ "Solidarność".
- Pomyślałem, że to bardzo ważne, żeby młodych
gimnazjalistów i licealistów zaktywizować, aby rozmawiali ze swymi najbliższymi
- powiedział Piotr Majchrzak. Podkreśla, że najważniejsze jest poznanie wydarzeń
współczesnej historii, którą zapamiętają a potem przekażą swoim
dzieciom. Można rozmawiać z każdym - babcią, ciotką, a nawet sąsiadem. Zwraca
też uwagę, że to ostatni moment, żeby udokumentować wspomnienia pradziadków i
dziadków, bo pokolenie to odchodzi i wkrótce nie będzie komu dać świadectwa
minionych czasów.
- Listopadowe i grudniowe święta są wspaniałą okazją, żeby wspólnie, w szkolnym
i rodzinnym gronie, cieszyć się z poczucia wspólnoty w wielkiej polskiej
rodzinie. To dobry czas, żeby rozmawiać o znaczeniu takich pojęć, jak ojczyzna i
patriotyzm oraz o ważnych faktach z dawnej i najnowszej historii Polski - dodał
przewodniczący.
W 2017, 2022 i w 2023 roku Krzyżem Wolności i Solidarności, decyzją prezydenta RP
Andrzeja Dudy, odznaczeni zostali dzierżoniowscy działacze opozycji wobec dyktatury
komunistycznej m.in. Ks. Stanisław Araszczuk,
Andrzej Bartoszyński, Irena Bukalska, Mateusz Cegiełka, Stefan Grefling,
Kazimierz Janeczko, Zdzisław Mikułko, Andrzej Piątek, Marek Rospond, Jerzy
Szymczyk, Stanisław Terakowski.
Ks. Stanisław Araszczuk proboszcz parafii pw. Św. Tadeusza Apostoła w Legnicy odebrał 30 czerwca 2017
roku we Wrocławiu odznaczenie państwowe przyznawane przez Prezydenta Polski byłym działaczom opozycji. Ks. Stanisław jako wikariusz w parafii pw. Maryi Matki Kościoła w Dzierżoniowie, w latach 1984–1988 był założycielem i opiekunem Duszpasterstwa Ludzi Pracy Ziemi Dzierżoniowskiej. Inicjował działania o charakterze opozycyjno-patriotycznym, a także zajmował się kolportażem wydawnictw podziemnych. Ksiądz Araszczuk ma także status pokrzywdzonego przez Służbę Bezpieczeństwa.
– Donosił na mnie TW „Kaligula” (Eryk Jaworski), ale zawsze zło, trzeba dobrem zwyciężać – mówi ks. Stanisław Araszczuk.
29 października 2019 roku w Pałacu Prezydenckim w Warszawie odbyła się
uroczystość wręczenia Orderów Odrodzenia Polski i Medali Stulecia Odzyskanej
Niepodległości. Otrzymali je kapłani z okazji Narodowego Dnia Pamięci Duchownych
Niezłomnych. W tym gronie znalazł się m.in. proboszcz parafii pw. Św. Tadeusza w
Legnicy. Ks. Stanisław Araszczuk za zasługi dla Niepodległej otrzymał Medal
STULECIA ODZYSKANEJ NIEPODLEGŁOŚCI.
Andrzej Marian Bartoszyński -
Aktywnie działał w strukturach Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego
„Solidarność” na terenie Dzierżoniowa. W latach 1982-1984 był jednym z liderów i
prowadził działalność konspiracyjną w podziemnych strukturach Związku w tym
mieście. Od 5 czerwca 1984 r. do 25 lipca 1984 r. był tymczasowo aresztowany pod
zarzutem udziału w nielegalnej organizacji oraz organizacji akcji
protestacyjnych i rozpowszechniania nielegalnych wydawnictw bezdebitowych.
Prowadzone przeciwko niemu postępowanie zostało umorzone 25 lipca1984 r. na
postawie przepisów ustawy o amnestii. W latach 1988-1989 działał w
Duszpasterstwie Ludzi Pracy na terenie Dzierżoniowa.Irena
Bukalska (Kalka) - Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, jako działaczka NSZZ „Solidarność” przy SP-5 realizując instrukcję komisji krajowej NSZZ Solidarność", postanowiłam dalej prowadzić działalność związkową, schodząc do podziemia i współtworząc z kolegami na czas wojenny Tymczasową Okręgową Komisję Oświaty (TOKO) NSZZ „S" Pracowników Oświaty i Wychowania w Dzierżoniowie. W TOKO pełniłam funkcję bibliotekarza gromadząc i kolportując nielegalne wydawnictwa podziemne - biblioteka liczyła ok. 200 woluminów. Współuczestniczyłam w zorganizowaniu w 14 placówkach oświatowych na terenie powiatu dzierżoniowskiego tajnych struktur związkowych. Uczestniczyłam w tajnych spotkaniach zarówno w Dzierżoniowie jak i w nielegalnych zgromadzeniach w różnych częściach kraju. W ramach działalności konspiracyjnej zbierałam składki od członków, wypożyczałam książki z drugiego obiegu,kasety ze spotkań i koncertów, współorganizowałam tajne wykłady w domach prywatnych i kościołach. Zbierałam również kartki żywnościowe, odzież, buty i przekazywałam je rodzinom represjonowanym.
W czerwcu 1984 roku dyrekcja Szkoły Podstawowej nr 5w Dzierżoniowie rozwiązała ze mną umowę o pracę, pomimo,że byłam nauczycielem mianowanym, kilka miesięcy byłam bez pracy. W 1984 r wstąpiłam do Duszpasterstwa Ludzi Pracy, które powstało przy
parafii pw. MMK w Dzierżoniowie, za przyzwoleniem Księdza kardynała Henryka Gulbinowicza. DLP prowadziło półlegalną niezależną działalność na terenie miasta. Tu współorganizuję i biorę udział w Pielgrzymkach ludzi Pracy, współorganizuję wykłady z działaczami Klubu Inteligencji Katolickiej
w salkach katechetycznych. Pod koniec lat 80. TOKO przekształcamy w Tymczasową Okręgową Radę Oświaty i ściśle zaczynam współpracować( wspólnie z kolegami) z Międzyzakładową Komisją Koordynacyjną na terenie powiatu. W 1989 roku, kiedy tworzy się Komitet Obywatelski na terenie Ziemi Dzierżoniowskiej zostaję wybrana na na sekretarza Komitetu, gdzie przygotowuję wspólnie z kolegami kampanię wyborczą kandydatom solidarnościowym do Sejmu i Senatu.
Grefling Stefan - Członek Klubu „Gazety Polskiej” Dzierżoniów II od
2012 roku. Jest również członkiem NSZZ „Solidarność” i Obywatelskiego Ruchu
Patriotycznego Ziemi Dzierżoniowskiej.
Do NSZZ „Solidarność” wstąpił zaraz po jego powstaniu w Zakładach Radiowych
Diora w 1980 roku. Po wprowadzeniu stanu wojennego działał jego podziemnych
strukturach zbierając składki, roznosząc ulotki, a także jeździł na zlecenie
szefa podziemnej Solidarności A. Bartoszyńskiego do Wrocławia zarówno do RKS jak
i Solidarności Walczącej po kasety z nagraniami Radia Solidarność i matryce
gazetek.
5.03.1984 roku został zatrzymany przez SB razem z A. Bartoszyńskim i kilkoma
osobami z Diory za „działalność na szkodę państwa w podziemnych strukturach
Solidarności”. Potem, aż do 1989 roku brał udział w Duszpasterstwie Ludzi Pracy
(pielgrzymki, spotkania, kolportaż niezależnych wydawnictw). Aktywnie
uczestniczył także w reaktywowanej NSZZ „Solidarność” w 1989 roku i pracach
Komitetu Obywatelskiego Ziemi Dzierżoniowskiej. Za działalność w Solidarności
został odznaczony medalem „Niezłomni” przez dolnośląską NSZZ „Solidarność”. W
Klubie „Gazety Polskiej” uczestnicy w organizacji Rajów Gwiaździstych na Wielką
Sowę, jeździł na rocznice tragedii smoleńskiej do Warszawy i na uroczystości
związane z rocznicami 11 listopada i 13 grudnia.
Kazimierz Janeczko - Inicjator i założyciel, wspólnie z Mateuszem C. i
Ryszardem Sz., pierwszej Komisji Założycielskiej „Solidarność” w Zespole Szkół Radiotechnicznych w końcu września 1980 r. W stanie wojennym zajmował się zbieraniem składek członkowskich, kolportażem prasy podziemnej (np. „Z rąk do rąk”) oraz nielegalnej literatury. Był inwigilowany przez SB. Jego spotkania z
panią Janiną S. były obserwowane i filmowane przez SB. Na zdjęciach wykonanych przez TW „Kaligula”
(Eryka Jaworskiego) oznaczany był najczęściej numerem „3”. Był członkiem Duszpasterstwa Ludzi Pracy, aktywnie uczestniczył w spotkaniach i pielgrzymkach Ludzi Pracy na Jasną Górę. Aktywny członek Klubu Inteligencji Katolickiej przy parafii pw. Św. Jerzego. Współtwórca Zespołu Charytatywnego udzielającego pomocy m.in. rodzinom represjonowanych działaczy związku „Solidarność”. Współpracował z Arcybiskupim Komitetem Charytatywnym „Pod Czwórką” - działającym pod patronatem ks. abp. Henryka Gulbinowicza.
Członek pierwszej ponadzakładowej struktury w powiecie - Międzyszkolnej Komisji Organizacyjnej NSZZ „Solidarność” Pracowników Oświaty i Wychowania utworzonej 02 marca 1989 r. W latach 1989-1993 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Pracowników Oświaty i Wychowania. Od 18 kwietnia 1989 r. aktywny członek Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” Ziemi Dzierżoniowskiej. Rozpracowywany przez SB w Dzierżoniowie w latach 1987 – 89 w ramach SOR „Prolog”.
– To wielki zaszczyt i radość otrzymać takie odznaczenie. Jest dla mnie, obok
Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, najważniejszym odznaczeniem. Mam co
zostawić wnukom razem z przesłaniem - Warto być Polakiem - powiedział
odznaczony.
- Z przykrością muszę stwierdzić, że niektórzy moi koledzy z opozycji po prostu
sprzedała się i zasilili szeregi totalnej opozycji (obecnie przebierającej
nogami do przejecia władzy) - totalnej targowicy, trudno
to zrozumieć, widocznie funkcje, stanowiska i dobra materialne wzięły górę nad
konsrewatywnymi wartościami i nauczaniem św. Jana Pawła II. To się nazywa, kupowaniem sumień słabych ludzi...
Są przede wszystkim fatalną dla Polski, zakłamaną,
zacietrzewioną, zaciekłą opozycją, która teraz po przejęciu władzy doprowadzi do
utraty suwerenności RP.
- Ktoś kiedyś bardzo trafnie powiedział, że walka między wnukami Żołnierzy
Wyklętych i wnukami ubowców, esbeków i przywiezionych na ruskich tankach
komunistów trwa nadal, chociaż zmieniły się już narzędzia tej
walki - dodał.
Zdzisław Mikułko - Opozycjonista, członek NSZZ „Solidarność” od 1980
roku, i współpracownik w ZR. Diora Teofila Frankowskiego pierwszego
przewodniczącego MKK NSZZ „S” Ziemi Dzierżoniowskiej.. Aktywny uczestnik
reaktywowanej NSZZ „Solidarność” w 1989 roku, bardzo zaangażowany w pracach
Komitetu Obywatelskiego „S” Ziemi Dzierżoniowskiej.
Radny Rady Miejskiej I kadencji w latach 1990-94, wybrany w listy Komitetu
Obywatelskiego. Później radny w kadencjach 1994-98 oraz 1998-2002.
Uczestnik pielgrzymek Ludzi Pracy do Wambierzyc oraz zjazdów Klubów „Gazety
Polskiej”. Skarbnik Klubu „Gazety Polskiej” Dzierżoniów II. Członek honorowego
Komitetu Budowy Pomnika Żołnierzy Wyklętych w Dzierżoniowie w 2017 roku.
Społecznik działający w samorządzie mieszkańców i Spółdzielni Mieszkaniowej na
rzecz mieszkańców osiedli. Przez dwie kadencje pełnił funkcję przewodniczącego
Rady Nadzorczej. Reaktywował Dzierżoniowskie Towarzystwo Budownictwa
Społecznego.
W Klubie „Gazety Polskiej” uczestniczy w organizacji Rajdów Gwiaździstych na
Wielką Sowę, uczestnik wyjazdów rocznicowych tragedii smoleńskiej do Warszawy i
uroczystości związanych z upamiętnianiem rocznic 11 listopada i 13 grudnia.
Andrzej Piątek - Od początku 1988 r. do 4 czerwca 1989 r. prowadził działalność opozycyjną w ramach Duszpasterstwa Ludzi Pracy oraz podziemnych struktur NSZZ „Solidarność” na terenie Dzierżoniowa. W ramach działalności w strukturach Duszpasterstwa Ludzi Pracy zajmował się transportem i kolportażem nielegalnych wydawnictw na terenie Dzierżoniowa oraz pełnił funkcję łącznika między Duszpasterstwem Ludzi Pracy a podziemnymi strukturami NSZZ „Solidarność” we Wrocławiu.
Jerzy Szymczyk - Dzierżoniowianin, pracownik ZR „Diora” od 1972 r. W 1980 r. w sierpniu był pracownikiem wydziału narzędziowni. Uczestnik strajku załogi zakładu, członek NSZZ „Solidarność” od września 1980 r. Po 13.12 1881 r. był jednym z organizatorów spontanicznego strajku na wydziale. Niemal od pierwszych dni stanu wojennego członek TKZ „Solidarność”, aktywny, odważny, zdecydowany. Organizował sieć wydziałowych kolporterów ulotek przywożonych z Wrocławia. Zbierał składki na rzecz Związku, szykanowany, często przeszukiwany w pracy. Kilkakrotnie przechodził rewizje MO w domu. Uczestnik protestu z dnia 31.08.82 r. w Dzierżoniowie a także niemal wszystkich mszy za Ojczyznę i innych patriotycznych uroczystości religijnych.
Od 1984 r. jeden z liderów Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Dzierżoniowie, uczestnik tajnych spotkań. Zatrzymamy przez SB w 1987 r. w czasie pielgrzymki DLP do Gdańska na spotkanie z Ojcem Świętym Janem Pawłem II. Wyrokiem kolegium ds. wykroczeń skazany na karę grzywny.
Rozpracowywany przez SB w Dzierżoniowie w latach 1987 – 89 w ramach SOR „Prolog”.
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010
roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35.
rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta
RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec
dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę
niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Źródłem
uchwalenia Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości z II RP. |