...w listopadzie roku 1830, tuż przed powstaniem listopadowym, o literaturze polskiej w wieku XIX mówią coś nie tylko o emocjach, o sposobie myślenia tych, którzy podjęli walkę o niepodległość 29 listopada 1830 roku, ale także o motywacjach kolejnych pokoleń, które do walki o niepodległość będą stawały w XIX i XX wieku. Mówią coś także o znaczeniu pamięci, o znaczeniu opowieści o historii. Maurycy Mochnacki w dziele O literaturze polskiej w wieku XIX napisał: „Zacząć potrzeba od historii. Historia polska nieco innego być może, tylko nauką służącą narodowej pamięci. Pamięć jest niezmiernie ważna, władza umysłu ludzkiego. Wyobrazić by ją sobie można jako nić wiążącą nie tylko szczególne pojęcia, ale całe szeregi rozumowań i wszystkie imaginacje i obrazy. Nić przypomnienia i związku, żarzący się świecznik w głowie naszej. Wiele rzeczy zapominamy w nieprzebranym mnóstwie myśli, w rwistym potoku wyobrażeń. Ale skoro owa nić wewnętrznego przypomnienia, nić wewnętrznego związku, rozerwie się na dwoje, także tego, co było, przypomnieć sobie nie możemy, skoro wewnętrzny świecznik rozumu nie ściemnieje, ale całkiem zgaśnie, natenczas sam rozum dostaje zawrotu i jest na kształt okrętu, bez żeglarza wśród burzy. Działanie jego wątleje. Nareszcie, niemoc z ochromieniem przywodzą go ku obłąkaniu. Człowiek taki jest jako obłąkany. Mówi od rzeczy, wszystko bierze i czyni opacznie. Cudzego potrzebuje dozoru, żeby sam na swoją szkodę nie zarabiał. Wszystko na nim wytarguje kto chce i co chce, a liczne kłopoty władną jego niestatkiem. Tak bywa i z narodem. W umyśle jego jest także pamięć, którą stracić może. Może zgubić nić przypomnienia i przyjść ku obłąkaniu. W umyśle narodu może także ściemnieć i zgasnąć wewnętrzny świecznik. Cóż się wówczas dzieje? Oto cienie przeszłości tułają się bez czci i poszanowania. Nikt nawet nie wie, gdzie są groby wielkich ludzi, a wiara, cпota i nadzieja, odlatują w inne czasy. Piękność, sztuka i poezja, nie mają żadnego powabu. Umiejętność służy tylko wygodzie i potrzebom, a nie istnej prawdzie. Literatura stroi się kradzionymi wdziękami i cudzą wzbogaca, a raczej ubożeje iścizną. Jednym słowem, w takim umyśle jest obłąkanie. Biada ludziom, którzy ku takiej przychodzą niepamięci. Straciwszy sprzed oczu obraz przeszłych czasów, zarówno i tego nie postrzegają, co się koło nich dzieje. Samych siebie nie znają, są tylko przedmiotem rozumienia i panowania dla drugich". Cytuję te słowa, przywołując je w kontekście współczesnych nam wydarzeń. Niech będą one drogowskazem dla nas.
Andrzej Nowak - Patriotyzm i Zdrada 2024


WIECZNA CZEŚĆ I CHWAŁA BOHATEROM!
NIECH ŻYJE NIEPODLEGŁA POLSKA!