| "PANORAMA RACŁAWICKA" W OBIEKTYWIE - 03.03.2025. |
| (...) Obraz jest tym fenomenem, który zawiera w sobie potencjał interpretacyjny i nie do końca jest tylko tym, co na nim widać. |
 Ogromnych rozmiarów panorama upamiętniająca zwycięską bitwę pod Racławicami miała być najważniejszą atrakcją Iwowski Powszechnej Wystawy Krajowej w roku 1894. Jan Styka, pomysłodawca tematu i współtwórca płótna, uznał, że to właśnie ta "krzepiąca serca" batalia najpełniej uczci setną rocznicę insurekcji kościuszkowskiej i odda hołd bohaterom walczącym w obronie ojczyzny w przeddzień ostatniego rozbioru Polski. Nie pomylił się. Od dnia otwarcia - 5 czerwca 1894 roku "Racławice" stały się punktem obowiązkowym na mapie turystycznej najpierw Lwowa, potem zaś, niespełna sto lat później, Wrocławia.Elektryzująca dla publiczności XIX stulecia pozostawała nie tylko tematyka, ale i forma kompozycji. U schyłku wieku panoramy byty bardzo modne - stanowiły podówczas rozrywkę porównywalną z dzisiejszym kinem 3D. Odmienna perspektywa i iluzoryczność wywierały ogromne wrażenie: widz chętnie "przenosił się" w inną rzeczywistość, poniekąd współuczestniczył w wykreowanych ręką artystów wydarzeniach. Współczesny odbiorca być może zupełnie na odwrót - przesycony nowinkami technicznymi, zatrzymuje się przy wielkim płótnie, zastanawiając, w czym kryje się fenomen Panoramy Racławickiej. Warto odpowiedzieć sobie na to pytanie samodzielnie, odwiedzając wrocławską rotundę, która mieści w sobie to pierwsze i jedyne zachowane do dziś polskie dzieło tego rodzaju. Pomysłodawcą "Panoramy Racławickiej", olbrzymiego obrazu o wymiarach 15 x 114 m, był znany Iwowski malarz Jan Styka (1858-1925), który zaprosił do współpracy znakomitego batalistę Wojciecha Kossaka (1856-1942). Pomagali im Ludwik Boller, Tadeusz Popiel, Zygmunt Rozwadowski, Teodor Axentowicz, Włodzimierz Tetmajer, Wincenty Wodzinowski i Michał Sozański. Autorom pomysłu zależało głównie na upamiętnieniu tradycji narodowych w 100. rocznicę insurekcji kościuszkowskiej - bitwy stoczonej 4 kwietnia 1794 r. pod Racławicami przez wojska powstańcze (z udziałem słynnych kosynierów) pod wodzą generała Tadeusza Kościuszki (1746-1817) z wojskami rosyjskimi dowodzonymi przez generała Aleksandra Tormasowa. "Krzepiąca serca" bitwa racławicka miała dla będącego wówczas w niewoli narodu niezwykłe znaczenie. Dlatego organizowana w roku 1894 we Lwowie Powszechna Wystawa Krajowa była dobrą okazją do realizacji projektu Styki. Specjalnie tkane płótno zakupiono w Brukseli, żelazną konstrukcję rotundy projektu Ludwika Ramułta - w Wiedniu. Budynek rotundy, usytuowanej w parku Stryjskim we Lwowie, gotowy był w lipcu 1893. Olbrzymie panoramowe dzieło powstało w ciągu zaledwie 9 miesięcy, między sierpniem 1893 a majem 1894. Uroczyste otwarcie "Panoramy Racławickiej" nastąpiło 5 czerwca 1894. Od początku cieszyła się niesłabnącym zainteresowaniem widzów i od razu stała się głównym magnesem przyciągającym do Lwowa rzesze turystów. Wojenne i późniejsze losy "Panoramy Racławickiej" okazały się burzliwe. Obraz przeżył bombardowanie, wieloletnią egzystencję z trutką na szczury w naprędce skleconej drewnianej skrzyni, a po wojnie wraz z częścią zbiorów Ossolineum trafił do Wrocławia. Tu stał się obiektem starć i kartą przetargową polityków najwyższego szczebla i przez wiele lat nie był udostępniany publiczności, przeprowadzono jedynie kilka konserwacji płótna w szkolnych salach gimnastycznych. Kolejne społeczne komitety czyniły starania o właściwą konserwację i ekspozycję płótna, jednak niewygodna dla władz PRL-u tematyka obrazu powodowała wstrzymywanie działań. Oczekiwania wielu Polaków spełniły się dopiero po wstrząsie sierpnia 1980, kiedy to pomysł wybudowania we Wrocławiu rotundy ekspozycyjnej uzyskał nareszcie przysłowiowe zielone światło. Dzieło Styki i Kossaka stało się wtedy świadectwem solidarności Polaków, którzy wielkodusznie zorganizowali zebranie funduszy na stworzenie odpowiedniego miejsca ekspozycji. Uroczyście otwarta 14 czerwca 1985 roku "Panorama Racławicka" - arcyciekawa rotunda przy ul. Jana Ewangelisty Purkyniego fantastycznie eksponująca obraz przedstawiający zwycięską bitwę pod Racławicami - natychmiast po otwarciu stała się główną atrakcją miasta i pozostaje nią nieprzerwanie do dziś. Wśród licznych gości zwiedzających Panoramę znaleźli się m.in.: papież Jan Paweł II, królowa Holandii Beatrix i Czesław Miłosz.. Żródło: https://mnwr.pl/oddzialy/panorama-raclawicka/ekspozycja-stala/
Autor zdjęć zaprasza na otwarcie wystawy "Panorama Racławicka"
w filii Miejsko-Powiatowej Biblioteki Publicznej im. Krzysztofa Kamila
Baczyńskiego w Dzierżoniowie ul. Sikorskiego 2, 18 marca o godzinie około 11.50
po wykładzie pani Janiny Weretki-Piechowiak "Literatura kobieca po 1918 roku". |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Inauguracja wystawy "Panorama Racławicka" w filii Miejsko-Powiatowej Biblioteki Publicznej im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Dzierżoniowie nastąpiła 18 marca. Zofia Mirek przewodnicząca Towarzystwa Oświatowego Ziemi Dzierżoniowskiej, otworzyła wystawę. Serdecznie powitała autora zdjęć Władysława Woźniaka wraz z małżonką Marią oraz licznie zgromadzonych członków TOZD.- To wycieczka zorganizowana przez nasze towarzystwo do Rotundy Panoramy Racławickiej, zainspirowała znakomitego fotografika pana Woźniaka do wykonania relacji fotograficznej. Po wielu pertraktacjach fotograf uzyskał zgodę od dyrekcji panoramy na sfotografowanie obrazu i publiczną publikację również Internecie - powiedziała przewodnicząca. - Dziękujemy za życzliwe podejście do naszej prośby, wystawa jest świadectwem patriotyzmu, pamięci w dążeniu wielu pokoleń Polaków w walce o niepodległość i suwerenność. Wielu znakomitych przodków w walce oddało życie, abyśmy byli wolni. Wystawa skierowana jest głównie do młodzieży, gorąco zachęcam do zwiedzania - powiedział autor wystawy. |
||
