Spotykamy się dziś w szczególnej sprawie. Dzień 27 stycznia został ustanowiony 20 lat temu przez Zgromadzenie Ogólne ONZ jako międzynarodowy dzień pamięci o Ofiarach Holocaustu. Data została wybrana ze względu na moment wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau, stało się to równo 80 lat temu. Konzentrationslager Auschwitz został przez niemieckich zbrodniarzy powołany do życia, aby więzić w nim Polaków i bardzo długo Polacy byli w nim więźniami. Potem, już po rozbudowie, stał się miejscem kaźni Żydów z całej Europy.

Obóz utworzony pod Oświęcimiem jest dobitnym symbolem wielkiego okrucieństwa, jakie człowiek może wyrządzić drugiemu człowiekowi. Niemcy ustanowili go w 1940 roku i przez 5 lat jego istnienia doszło w nim do stracenia około 1,5 miliona osób, w ciągu całej zagłady unicestwiono około 6 milionów żyć, z czego aż 1/3 stanowiły dzieci, chociaż liczby te dalej są w pełni nie znane. Nazistowskie Niemcy próbowały zatrzeć dowody na istnienie obozów pracy i śmierci stąd nie ma pewności co do dokładnej liczby ofiar jak i część budynków oraz dokumentów została zniszczona. Gdy nastąpiło wyzwolenie obozu w Auschwitz, z półtora miliona ocalało jedynie 7tysięcy. Zginęło wówczas 80-90 procent żydów zamieszkałych przed wojną Europę Środkową.

Ludobójstwo nie zaczęło się od wielkich kroków i wywózek, a od mniejszych, pozornie mogłoby się zdawać nie tak szkodliwych czynów – czynów, na które w życiu codziennym wpływ ma każdy z nas. Stereotypy, uprzedzenia, brak chęci poznania i zrozumienia drugiego człowieka rujnują i tworzą niezgodę. Tak było również w przypadku tragicznych wydarzeń lat 40stych minionego wieku. Po zasianiu nienawiści przez nazistowskie Niemcy nastąpiła dyskryminacja, później izolacja społeczna Żydów, a w konsekwencji wykluczenia, prześladowania na tle rasowym i ostatecznie masowy mord.

W dzisiejszym dniu skupiamy się na pamięci o Żydach, w obozach jednak ginęli również przedstawiciele innych narodów, wyznań, dążeń politycznych i orientacji seksualnych, a także osoby z niepełnosprawnościami i chore psychicznie. Należy pamiętać o każdym, bezpowrotnie straconym istnieniu. Nie możemy przywrócić zgładzonych istnień, ale możemy czynnie działać, nauczać, pamiętać i przypominać o historii, tak by jej okrutne karty były przestrogą dla nas samych i nowych pokoleń budujących rzeczywistość i świat wokół.

Jan Paweł II podczas przemówienia w Jad Waszem, Instytucie Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu, powiedział o tych, którzy gotowi byli ratować życia, gdy inni wokół byli obojętni, w ten sposób: „Nawet w najmroczniejszych chwilach nie wszystkie światła gasną”. W tonie tej myśli nieśmy więc pamięć i bądźmy światłem dla świata i ludzi wokół.
Katarzyna Golec, Muzeum Miejskie Dzierżoniowa.

W uroczystości upamiętniającej 80. rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau wzięli udział, składając kwiaty i znicze, burmistrz Dzierżoniowa Dariusz Kucharski, przewodnicząca Rady Miasta Dzierżoniów Agnieszka Denysiak, radni, przedstawiciele stowarzyszeń, mieszkańcy oraz uczniowie ze szkół Powiatu Dzierżoniowskiego. Przed obeliskiem przy Synagogdze Rutika w Dzierżoniowie przewodniczący Rady Powiatu Dzierżoniowskiego Jacek Grzebieluch, starosta Grzegorz Kosowski i wicestarosta Andrzej Bolisęga złożyli kwiaty. Z tej okazji młodzież miała okazję wysłuchać w synagodze wykładu historycznego Martyny Płatek z Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy.
Uroczystości inicjowane przez władze samorządowe i środowiska patriotyczne, bardzo dobrze wpisują się w nurt popularyzowania i utrwalania w świadomości społecznej przekazywania kolejnym pokoleniom bogatego dziedzictwa narodowego oraz w realizację programu zmiany polityki historycznej. Ta data na dobre zagościła w naszej dzierżoniowskiej rzeczywistości.