MIASTO
75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022.

75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022.

 W rocznicę stracenia w dzierżoniowskim więzieniu żołnierzy podziemia antykomunistycznego odbyły się uroczystości upamiętniające trzech bohaterów, którzy w czasie gdy Polska znalazła się pod okupacją Związku Sowieckiego, trwali w obronie wolności, niepodległości i suwerenności naszego kraju.
Byli to: śp. śp. Jerzy Kaszyński, Jerzy Pizło i Mieczysław Jeruzalski.

Dzisiaj przypada 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej, straconych w dzierżoniowskim więzieniu. - Egzekucje odbyły się w dwóch terminach. Jerzy Kaszyński razem z Jerzym Pizłą zostali straceni 17 stycznia 1947 r., po skazaniu 7 grudnia 1946 roku. Bardzo krótki był zatem okres dzielący ogłoszenie wyroku od jego wykonania. Mieczysław Jeruzalski natomiast został skazany 20 grudnia 1946 r., a stracony 19 lutego 1947 r., czyli miesiąc po egzekucji Kaszyńskiego i Pizły. Byli żołnierzami podziemia niepodległościowego, zarówno podczas II wojny światowej, kiedy walczyli z okupantem niemieckim, jak i później, gdy krajem zaczęły władać sterowane z Moskwy siły komunistyczne. Ich los jest smutną kartą historii naszego miasta.
Żołnierzy pochowano, jak się po latach okazało, na dzierżoniowskim cmentarzu. Ale mimo usilnych poszukiwań prowadzonych pod kierunkiem dr. hab. Krzysztofa Szwagrzyka, naczelnika Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN we Wrocławiu, nie udało się dokładnie zlokalizować miejsca ich pochówku.
W miejscu symbolicznego pochówku, po odśpiewanu hymnu państwowego odmówiliśmy, w intencji pomordowanych żołnierzy, modlitwę Anioł Pański, której przewodniczył ks. kan. Józef Błauciak, towarzyszył mu ks. prałat Zygmunt Kokoszka. Po czym złożyliśmy wiązanki kwiatów i zapaliśmy znicze. Kwiaty złożyli przedstawiciele samorządu miasta, powiatu, stowarzyszeń patriotycznych oraz mieszkańcy miasta. W tym roku uroczystości udbyły się godz. 13.00, towarzyszyły im obfite opady śniegu. Wcześniej, o godz. 12.00, w dzierżoniowskim muzeum odbyła się lekcja muzealna poświęcona zamordowanym żołnierzom AK. Uroczystość przygotowało Muzeum Miejskie w Dzierżoniowie.

Przypomnijmy sylwetki trzech żołnierzy zamordowanych w Dzierżoniowie:

  • Jerzy Kaszyński (ur. 1915 r.) – żołnierz ZWZ – AK, porucznik, jeden z organizatorów partyzantki w Końskich, dowódca poakowskiej grupy w Wałbrzychu. 7.12.1946 r. skazany na karę śmierci w Dzierżoniowie, stracony 17.01.1947 r., Zamordowany pozostawił 21-letnią żonę i 3-miesięczną córeczkę. Jego ostatnim życzeniem przed egzekucją było spotkanie z żoną i córką. Komunistyczna władza nie zgodziła się jednak na spotkanie skazańca z najbliższymi. Wdowa nie otrzymała informacji o miejscu pochówku.
  • Jerzy Pizło (ur. w 1922 r.) – członek oddziału, którym dowodził Jerzy Kaszyński w Końskich i Wałbrzychu, w wieku 24 lat skazany i stracony w tych samych dniach co dowódca i pochowani byli razem.
  • Mieczysław Jeruzalski (ur. w 1926 r.) – członek AK w Bielsku Podlaskim a potem WiN-u w Wałbrzyskim, skazany 20.12.1946 r. na karę śmierci, mając 20 lat stracony 19.02.1947 r. w Dzierżoniowie, pochowany razem z poprzednikami. Była to typowa „zbrodnia sadowa”, bo stracono go w czasie obowiązywania ustawy amnestyjnej z 1947 r., a wyrok wykonano na ustne polecenie prokuratora wojskowego z Wrocławia.

  • Wszyscy trzej żołnierze na sprawiedliwość musieli czekać długie lata. Dopiero w III Rzeczpospolitej zostali oficjalnie zrehabilitowani przez sądy.

    Uroczystości inicjowane przez samorządy i środowiska patriotyczne, bardzo dobrze wpisują się w nurt popularyzowania i utrwalania w świadomości społecznej przekazywania kolejnym pokoleniom bogatego dziedzictwa narodowego oraz w realizację programu zmiany polityki historycznej. Ta data na dobre zagościła w naszej dzierżoniowskiej rzeczywistości. Przypomina nie tylko o tych wspaniałych bohaterach, którzy poświęcili życie dla Ojczyzny, dla wolności. Ma również ogromne znaczenie w kształtowaniu patriotyzmu w młodych ludziach. Uważam, że dla potomnych nazwiska trzech straconych w dzierżoniowskim więzieniu powinny znaleźć się na tablicy pamiątkowej umieszczonej na Pomniku Żołnierzy Wyklętych w Dzierżoniowie.

    Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie,
    A światłość wiekuista niechaj im świeci.
    Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.
    Amen.

    Cześć i chwała bohaterom!
    Boże, błogosław wolnej i niepodległej Polsce!

    75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022.
    75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022.
    75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022. 75. rocznica egzekucji żołnierzy Armii Krajowej w Dzierżoniowie - 17.01.2022.
    Tekst i foto: Kazimierz M. Janeczko Klub GP Dz.II
    Relacja filmowa: https://www.facebook.com/watch/?v=303013648445789.