Eugeniusz Zak.Eugeniusz Zak, polski malarz, działający głównie we Francji ale także w Polsce i Niemczech, był wybitnym przedstawicielem neoklasycyzmu, związanym z warszawską grupą "Rytm" (założoną w 1922 roku) i z kręgiem Ecole de Paris. Młodość spędził w Warszawie, w 1901 wyjechał do Paryża, potem do Monachium i Włoch. W 1904 osiadł w Paryżu na stałe i włączył się w dynamiczne życie artystyczne tego miasta, biorąc udział w wystawach Salonów: Jesiennego, Niezależnych czy Towarzystwa Narodowego Sztuk Pięknych. Wiele też wystawiał w galeriach Paryża, Nowego Jorku , Kolonii czy Londynu. Lata I wojny światowej spędził w Polsce, by w 1923 roku via Berlin i Bonn, powrócić do Paryża. Początkowo jego twórczość pozostawała pod wpływem symbolistów i nabistów kręgu Maurice'a Denis. Następne etapy to neoklasyczyzm, Art. Deco i ekspresjonizm Ecole de Paris. Zak należał do przeciwników awangardy, jednak jego malarstwo wchłaniało eksperymenty nowatorów (Cezanne'a, Picassa, Matisse'a), dostosowując je do własnych reguł retrospektywnej twórczości. Artysta nie malował z natury. Istotą jego sztuki było tworzenie z wyobraźni, sięganie do motywów dawnej sztuki i ich dekoracyjne przekształcanie. Studiował doskonałą sztukę włoskiego renesansu jak również sztukę innych niż europejska cywilizacji - Chin, Japonii czy Persji. Bohaterami kompozycji Zaka są "ludzie wolni": rybacy, pasterze, kobiety z dziećmi, także komedianci, tancerze, kuglarze, włóczędzy, pokazani czasem w pustym wnętrzu, czasem jako mieszkańcy Arkadii. Idylliczne pejzaże, malowane przez ciężko chorego artystę, ujawniały charakterystyczny dysonans między pięknem południowego, przyjaznego człowiekowi pejzażu a poczuciem przemijania.[...]
(Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1973).

Chłopiec ze skrzypcami. Głowa kobieca 1923. Głowa kobieca 1923. Głowa starca. Kąpiąca się 1913.
Kobieta i pajac, 1924. Kobieta z dzieckiem, 1925. Lutnista (Pieśń błazna), 1921. Mężczyzna z fajką, 1925. Kobieta z królikiem, 1918.
Pasterz,
1911/1912.
Pierrot, ok. 1922. W winiarni (Dans le cabaret), 1921/1922. Wróżka, 1922/1923. Żebrak (Opuszczone miasto), 1920/1921.
Portret młodego mężczyzny. Dziewczynka, ok. 1912. Pierwsze kroki. Rybak. Wnętrze
pracowni II.

Copyright © 2006, Kazimierz M. Janeczko