Leonardo da Vinci (urodzony 15 kwietnia 1452 w Toskanii, zmarł 2 maja 1519 w Amboise we Francji) - wszechstronnie uzdolniony Włoch: malarz, rzeźbiarz, architekt, konstruktor maszyn, filozof. Uważany wręcz za modelowy przykład tzw. człowieka renesansu. Był wegetarianinem. Życie Leonarda da Vinci opisał Giorgio Vasari w swoim dziele o historii sztuki Żywotach najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów. W dziele tym napisał: "To, czego dokonuje, każdą dziedziną się zajmując, jest darem Boga, a nie ludzkich umiejętności." Zdaniem tym porównał on prace Leonarda do boskich. Co tylko on stworzył było tak wspaniałe, że trudno powiedzieć czy to nie jest zrobione "z ręki Boga". Leonardo da Vinci był nieślubnym dzieckiem. Jego ojcem był Ser Piero da Vinci, a matką wiejska dziewczyna Caterina. Wychowywał się przy swoim ojcu we Florencji. Od wczesnych lat dziecięcych ujawnił się jego talent artystyczny, dlatego został oddany na naukę do malarza, rzeźbiarza i złotnika Andrea del Verrocchio. W wieku 20 lat Leonardo stworzył swoje pierwsze obrazy: Chrzest Chrystusa (1473-1475) namalował go razem ze swoim nauczycielem, Verrocchio, Zwiastowanie, Pokłon Trzech Króli, Św. Hieronim (dwa ostatnie nie ukończone). Potem uzyskał status niezależnego artysty-malarza. Leonardo stał się znany i książęta włoscy zaczęli zabiegać o to by dla nich malował. W okresie rozkwitu olejnego malarstwa realistycznego stał się jego najwybitniejszym przedstawicielem. Pierwszą z datowanych prac był rysunek toskańskiego pejzażu z 1473 roku, a najwybitniejszą z tego okresu była zamówiona, choć ostatecznie nie ukończona Adoracja magów (1481). Poza tym z tego okresu pochodzi duża ilość rysunków technicznych przedstawiających najróżniejsze mechanizmy, najczęściej wojenne. Swoimi projektami technicznymi, które (jak się okazało) można realizować, znacznie wyprzedził swą epokę. Niektóre z zaprojektowanych przez niego maszyn działają, a na wymyślonym (i narysowanym) przezeń spadochronie wykonano udany (i bezpiecznie zakończony) skok z balonu. Kolejny okres - tzw. mediolański rozpoczął się wraz z pracą na dworze Sforzów, dla Lodovico Sforzy. Początkowo da Vinci koncentrował się na posągu konnym z brązu, kopułach pałacu. Powstał wtedy znany portret Cecylii Gallerami Damy z łasiczką, obraz Madonna w grocie oraz inaugurujące epokę rozwiniętego renesansu malowidło ścienne Ostatnia Wieczerza w refektarzu klasztoru przy kościele Santa Maria della Grazie (1495-1498). Po upadku Sforzy Leonardo da Vinci udał się do Mantui, potem był przez pewien czas w Wenecji, by w kwietniu 1500 roku na dłużej przybyć do Florencji. Tam zaczął pracować dla Cesarego Borgii, księcia Romanii jako jego architekt i inżynier wojskowy. Z tego okresu pochodzi obraz Mona Lisa (1503). W roku 1506 przeniósł się do Mediolanu, gdzie poznał Francesco Melziego, który był jego kompanem do końca życia, a także spadkobiercą. W latach 1513-1516 mieszkał w Rzymie, gdzie w tym czasie działali tacy artyści, jak Michał Anioł czy Rafael Santi. Od roku 1516 zaczął pracować dla króla Francji Franciszka I. Zamieszkał w posiadłości Clos Lucé, w pobliżu królewskiej rezydencji w zamku Amboise, a król obdarzył go sowitym wynagrodzeniem. Zmarł w roku 1519 i został pochowany w Kaplicy św. Huberta, w zamku Amboise.

z wikpedii